EDSS (англ. Expanded Disability Status Scale — расширенная шкала оценки степени инвалидизации) — метод оценки неврологических поражений при рассеянном склерозе, предложенный Дж. Куртцке в 1983 году и широко применяющийся. Разработан онлайн EDSS калькулятор, позволяющий в автоматизированном режиме рассчитать балл EDSS.
Для оценки инвалидизации по упрощенной шкале DSS (Disability Status Scale) или по расширенной шкале EDSS проводится оценка семи функциональных систем. Для каждой из систем используется шкала состояния функциональных систем (Functional System Score, шкала неврологического дефицита).
По данным Клинического протокола МЗ РК по Рассеянному склерозу (G35) от 2018 в РЦРЗ (Республиканский центр развития здравоохранения МЗ РК) Физикальное обследование (УД – I (A))
В настоящее время во всем мире используется шкала для клинической объективной оценки РС, составленная Куртцке (J. Kurtzke), так называемая шкала функциональных систем (FSS), включающая в себя 7 групп симптомов, характеризующаяся разными степенями нарушений, измеряемая в баллах и расширенная шкала тяжести состояния больных (EDSS, Expanded Disability Status Scale), а также необходимо сочетать с международными критериями МакДональда (редакция 2017года, редакция 2010 года) в основе которых лежит доказательство диссоциации патологических очагов в веществе мозга во времени и пространстве (по данным клиники и/или МРТ и ВП).
Оценка EDSS проводится для определения степени возможности самостоятельного передвижения пациента на различные расстояния. Балл EDSS не может быть ниже любой функциональной системы за исключением зрения и тазовых функций.
⦁ шкала EDSS от 0 до 3,0 – легкая степень инвалидизации;
⦁ шкала EDSS от 3,5 до 5,5 – средняя степень инвалидизации;
⦁ шкала EDSS от 6,0 и выше - тяжелая степень инвалидизации;
⦁ шкала EDSS от 3,0 до 4,5 баллов предполагает 3 группу инвалидности;
⦁ шкала EDSS от 5,0 до 7,0 баллов предполагает 2 группу инвалидности;
⦁ шкала EDSS от 7,5 до 9,5 баллов предполагает 1 группу инвалидности.
Балльная система оценки неврологических функций дает возможность определить биосоциальный потенциал больного с РС, степень выраженности обострений и прогрессирования болезни, степень инвалидизации, а также для дальнейшего правильного подбора иммуномодулирующей терапии.
Ссылка: https://diseases.medelement.com/disease/рассеянный-склероз-2018/16013
EDSS дегеніміз не?
EDSS (ағылш. Expanded Disability Status Scale-мүгедектік дәрежесін бағалаудың кеңейтілген шкаласы) - Дж. Куртцкенің 1983 жылы ұсынған және кеңінен қолданылатын шашыраңқы склероз кезіндегі неврологиялық зақымдарды бағалау әдісі. Сонымен қатар автоматтандырылған режимде EDSS балын есептеуге мүмкіндік беретін онлайн EDSS калькуляторы әзірленді.
Мүгедектікті жеңілдетілген DSS шкаласы (Disability Status Scale) немесе кеңейтілген EDSS шкаласы бойынша бағалау үшін жеті функционалдық жүйе бағаланады. Әрбір жүйе үшін функционалдық жүйелердің күй шкаласы (Functional System Score, неврологиялық тапшылық шкаласы) қолданылады.
ДСДРО-да (ҚР ДСМ Денсаулық сақтауды дамыту республикалық орталығы) 2018 жылғы шашыраңқы склероз (G35) бойынша ҚР ДСМ клиникалық хаттамасының деректері бойынша физикалдық тексеру (УД – I (A))
Қазіргі уақытта бүкіл әлемде Курткке (J. Kurtzke) құрастырған функционалдық жүйелердің шкаласы (FSS) деп аталатын, оның ішінде әр түрлі дәрежедегі бұзылулармен сипатталатын, балдармен өлшенетін ШС-ды клиникалық объективті бағалауға арналған шкала және науқастар жағдайының кеңейтілген ауырлық шкаласы (EDSS, Expanded Disability Status Scale), сонымен қатар Макдональдтың халықаралық критерийлерімен (2017 жылғы редакция, 2010 жылғы редакция) біріктіру қажет, олардың негізінде уақыт пен кеңістіктегі ми затындағы патологиялық ошақтардың диссоциациялануының дәлелі жатыр (емхана және/немесе МРТ және ВП деректері бойынша).
EDSS-ті бағалау пациенттің әртүрлі қашықтықтарға өздігінен қозғалу мүмкіндігін анықтау үшін жүргізіледі. EDSS балы көру және жамбас функцияларын қоспағанда, кез-келген функционалды жүйеден төмен болмауы мүмкін.
2+кесте. EDSS және DSS шкалалары
Балл EDSS кеңейтілген шкаласы
1
1.0 — бұзылыс жоқ
1.5 — бұзылыс жоқ
2
2.0 — амбулаториялық науқас
2.5 — амбулаториялық науқас
3
3.0 — орташа бұзылыстар
3.5 — орташа бұзылыстар, амбулаториялық науқас
4
4.0 —DSS жағдайындағыдай, науқас өзіне қызмет көрсетеді, көмексіз және демалыссыз 500 м жүріп өте алады
4.5 — минималды көмек қажет, толық жұмыс күнін атқара алады, көмексіз және демалыссыз 300 м жүріп өте алады
5
5.0 — көмексіз және демалыссыз 200 м жүріп өте алады, толық жұмыс күнін атқара алады
5.5 — көмексіз және демалыссыз 100 м жүріп өте алады, жартылай жұмыс күнін атқара алады
6
6.0 — 100 м қашықтыққа жүркен кезде бір жағынан демеу керек
6.5 — 20 метрді демалыссыз жүріп өту үшін 2 жағынан үздіксіз демеу керек
7
7.0 – күні бойы кресло-арбамен қозғала алады
7.5 – кресло-арбамен қозғалған кезде көмек қажет, онымен күні бойы жүре алмайды
8.0 –DSS жағдайына ұқсас
8
8.5 — қолдарын тиімді пайдаланады, бірақ өзіне қызмет көрсеткенде қиналады
9
9.0 — төсекке таңылған, сөйлесе алуы және тамақтана алуы мүмкін
9.5 — дәрменсіз, сөйлей алмайды, тамақ іше алмайды, жұта алмайды
⦁ EDSS шкаласы 0 бастап 3,0 дейін– мүгедектенудің жеңіл дәрежесі;
⦁ EDSS шкаласы 3,5 бастап 5,5 дейін – мүгедектенудің орташа дәрежесі;
⦁ EDSS шкаласы 6,0 және одан жоғары - мүгедектенудің ауыр дәрежесі;
⦁ EDSS шкаласы 3,0 бастап 4,5 дейінгі балл, мүгедектіктің 3-тобы;
⦁ EDSS шкаласы 5,0 бастап 7,0 дейінгі балл, мүгедектіктің 2-тобы;
⦁ EDSS шкаласы 7,5 бастап 9,5 дейінгі балл, мүгедектіктің 1-тобы.
Неврологиялық функцияларды бағалаудың балдық жүйесі ШС бар науқастың биосоциалдық әлеуетін, аурудың өршуі мен өршу дәрежесін, мүгедектік дәрежесін, сондай-ақ иммуномодуляциялық терапияны одан әрі дұрыс таңдау үшін анықтауға мүмкіндік береді.
Сілтеме: https://diseases.medelement.com/disease/рассеянный-склероз-2018/16013