- ПЛАЗМАФЕРЕЗ — процедура забора крови, очистка и возвращение её или какой-то части обратно в кровоток. Это экстракорпоральная процедура (процедура, проводимая вне тела). Плазмаферез может быть как лечебным (удаление из организма токсичных компонентов), так и донорским: вместо возврата всей крови обратно возвращаются только кровяные клетки, а часть плазмы сохраняется для дальнейшего использования при изготовлении различных препаратов.
- При рассеянном склерозе применяется терапевтический плазмаферез:
У пациента берут определённое количество крови и удаляют из неё жидкую часть — плазму, в которой и содержатся токсические и метаболические компоненты (кровь состоит из двух составляющих — форменных элементов и плазмы).
Используют в лечении неврологических, аутоиммунных заболеваний, когда необходимо быстрое удаление антител. Используется при отсутствии эффекта от глюкокортикоидов при рассеянном склерозе, оптикомиелите, нейропатии.
Процедура плазмафереза осуществляется через специальный аппарат, полностью исключающий возможность инфицирования пациента гепатитами, в отличие от ВИЧ, длится около полутора часов.
На II МЕЖДУНАРОДНОМ КОНГРЕССЕ СТРАН ТЮРКСКОГО МИРА ПО РАССЕЯННОМУ СКЛЕРОЗУ (прошедшего с 12-16 февраля 2020г), в котором принял участие профессор Хайбуллин Т.Н., были представлены результаты исследовательских работ с приведенными в пример доказательными базами, как «Double-blind study of true vs. sham plasma exchange in patients treated with immunosuppression for acute attacks of multiple sclerosis» Weiner HL1, Dau PC, Khatri BO, Petajan JH, Birnbaum G, McQuillen MP, Fosburg MT, Feldstein M, Orav EJ. (1989 Sep;39(9):1143-9.) [1], «Chronic Progressive Multiple Sclerosis: Double-Blind Controlled Study of Plasmapheresis in Patients Taking Immunosuppressive Drugs» B O Khatri, M P McQuillen, G J Harrington, D Schmoll, R G Hoffmann (Mar 1985) [2] и др. об эффективности плазмафереза при рассеянном склерозе. Было выявлено, что применение плазмафереза у больных с ремитирующим течением заболевания, а также его применения при неэффективности гормональных препаратов при обострении, приводит к эффективному снижению клинико-неврологического дефицита по сравнению с группой пациентов не применяемых данный метод лечения. В то время как, для пациентов с первично и вторично прогрессирующим течением, применение плазмафереза не дало клинически значимого улучшения.
Ссылка1: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2549450
Ссылка2:https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=chronic+progressive+multiple+sclerosis%3A+double-blind+controlled+study+of+plasmapheresis+in+patients+taking+immunosupressive+drugs
Таким образом, назначение плазмафереза в качестве метода лечения определяется строго конфиденциально, исходя из клинического течения заболевания на момент осмотра пациента, или решении вопроса о необходимости его применения при не эффективности ГКС при обострении.
Плазмаферезді қандай жағдайларда жасау керек және жасауға болады?
- ПЛАЗМАФЕРЕЗ - қан алу процедурасы, оны тазарту және оны немесе кейбір бөлігін қанға қайтару. Бұл экстракорпоральды процедура (денеден тыс процедура). Плазмаферез емдік (организмнен улы компоненттерді алып тастау) және донорлық болуы мүмкін: барлық қанды қайтарудың орнына тек қан жасушалары қайтарылады, ал плазманың бір бөлігі әр түрлі препараттарды өндіруде одан әрі пайдалану үшін сақталады.
- Шашыраңқы склерозда емдік плазмаферез қолданылады:
Науқастан белгілі бір мөлшерде қан алынады және одан сұйық бөлігі — улы және метаболикалық компоненттері бар плазма алынады (қан екі компоненттен тұрады — пішінді элементтер мен плазма).
Антиденелерді тез жою қажет болған кезде неврологиялық, аутоиммундық ауруларды емдеуде қолданылады. Ол шашыраңқы склероз, оптикомиелит, нейропатияда глюкокортикоидтардың әсері болмаған кезде қолданылады.
Плазмаферез процедурасы пациенттің гепатитпен жұқтыру мүмкіндігін толығымен болдырмайтын арнайы аппарат арқылы жүзеге асырылады, АИТВ-дан айырмашылығы, шамамен бір жарым сағатқа созылады.
Профессор Т. Н.Хайбуллин қатысқан ШАШЫРАҢҚЫ СКЛЕРОЗ ЖӨНІНДЕГІ (2020 жылғы 12-16 ақпан аралығында өткен) ТҮРКІ ӘЛЕМІ ЕЛДЕРІНІҢ ІІ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ КОНГРЕСІНДЕ "Double-blind study of true vs sham plasma exchange in patients treated with immunosuppression for acute attacks of multiple sclerosis» Weiner HL1, Dau PC, Khatri BO, Petajan JH, Birnbaum G, McQuillen MP, Fosburg MT, Feldstein M, Orav EJ. (1989 Sep; 39 (9): 1143-9.) [1], "Chronic Progressive Multiple Sclerosis: Plasmapheresis in Patients Taking Immunosuppressive Drugs" B O Khatri, M P McQuillen, G J Harrington, d Schmoll, R G Hoffmann (Mar 1985) [2] және шашыраңқы склероз кезіндегі плазмаферездің тиімділігі туралы т.б. сияқты дәлелдемелік базалар келтірілген зерттеу жұмыстарыныің нәтижелері келтірілді. Аурудың қайтымды ағымы бар науқастарда плазмаферезді қолдану, сондай-ақ оны өршу кезінде гормоналды препараттардың тиімсіздігі кезінде қолдану осы емдеу әдісін қолданбайтын пациенттер тобымен салыстырғанда клиникалық-неврологиялық тапшылықтың тиімді төмендеуіне әкелетіні анықталды. Ауруының ағымы бастапқы және қайталама үдемелі болып табылатын пациенттер үшін плазмаферезді қолдану клиникалық маңызы бар жақсаруға алып келген жоқ.
1-сілтеме: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/2549450
2-сілтеме: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/?term=chronic+progressive+multiple+sclerosis%3A+double-blind+controlled+study+of+plasmapheresis+in+patients+taking+immunosupressive+drugs
Осылайша, плазмаферезді емдеу әдісі ретінде тағайындау пациентті қарау сәтіндегі аурудың клиникалық ағымына немесе асқыну кезінде ГКС тиімділігі болмаған кезде оны қолдану қажеттілігі туралы мәселені шешуге сүйене отырып, қатаң құпия түрде анықталады.